قیسی، خشک شده میوه زرد آلو می باشد. درخت زرد آلو از خانواده Rosaceae می باشد که بیشتر در مناطق معتدل به ویژه در آب و هوای مدیترانه ای کشت می شود. درخت زردآلو درخت کوچک می باشد که به صورت پراکنده کشت می شود. این درخت دارای برگ های سبز رنگ  پهن و نوک تیز می باشد. درخت زردآلو از هم خانواده درختانی مثل بادام و گیلاس می باشد. این درخت دارای شکوفه های صورتی رنگ می باشد که به صورت دوتایی و یا تکی بر روی ساقه های درخت زردآلو می روید. میوه های زردآلو قبل از رسیدن به رنگ سبز می باشد و حالت کشیده دارد و شبیه بادام می باشد ولی بعد از رسیدن به رنگ زرد یا نارنجی تبدیل می شود. میوه ای آبدار و با طعم شیرین می باشد.

زردآلو در ایران بیشتر در منطقه آذربایجان کاشت می شود. زردآلو هایی که به صورت خودرو هستند معمولا هسته های تو پر دارند ولی زردآلو هایی که به صورت اصلاح نژادی یا پیوندی می باشد اغلب دارای هسته های کوچک می باشد. بیشترین زردآلو هایی که در ایران کاشت می شوند از نژاد عسگرآباد، اردوباد و شین آباد هستند.  شهر های اصلی محل رویش این میوه اورمیه، آذرشهر، مرند و اسکو می باشد. زردآلو از طریق جوانه زدن روی پایه های هلو یا زردآلو تکثیر می شود و هلو، آلو و زردآلو را می توان به راحتی پیوند زد. درخت در خاک لومی با زهکشی خوب، ترجیحاً سبک به جای سنگین رویش  بهتری دارد. اکثر گونه ها سرمای زمستانی را تحمل می کنند، اما جوانه های شکوفه که زودتر باز می شوند، اغلب در اثر یخ زدن دیررس از بین می روند. درختان کاملاً مقاوم به خشکی هستند و در شرایط رشد مساعد عمر طولانی دارند و برخی از آنها 100 سال یا بیشتر عمر می کنند.

زردآلو در ابتدا در چین اهلی شده بود اما اکنون در همه قاره ها به جز قطب جنوب کشت می شود. شواهد باستان شناسی نشان می دهد که زردآلو در ارمنستان باستان خورده می شد و اولین بار در اوایل قرن 18 توسط مبلغان اسپانیایی در کالیفرنیا به دنیای جدید معرفی شد. در سال 2019 پنج تولیدکننده برتر زردآلو ترکیه، ازبکستان، ایران، ایتالیا و الجزایر بودند.

قیسی

میوه های زردآلو بعد از چیده شدن در کارخانه های خشکبار همچون شرکت بین المللی آفتاب پارلان ارس خشک می شوند. مراحل خشک شدن قیسی بدین صورت می باشد که قیسی خوب و درشت که اصطلاحا جامبو نامیده می شوند از نوع عسگر آباد می باشند. میوه های زردآلو بعد از چیده شدن ابتدا در کارخانه شسته می شوند. سپس بر روی طبق های زردآلو چیده می شوند و در دودخانه قرار می گیرند . بعد از اینکه در دودخانه مدت 8 ساعت در معرض دود گوگرد قرار گرفتند به مدت 2 الی 3 روز در مقابل نور خورشید قرار میگیرند تا بافت های زردآلو نرم شود. بعد از اینکه بافت های زردآلو نرم شدند هسته های زردآلو از آن جدا می شوند. و مجدد در مقابل نور خورشید به مدت 3 روز قرار میگیرند تا کاملا خشک شوند. بعد از خشک شدن آماده شست و شو و بسته بندی می باشند. لازم به توضیح است که در نوع قیسی آفتابی در هیچ یک از مراحل ذکر شده میوه های در معرض گوگرد قرار نمی گیرند.

روش فرآوری قیسی

در فراوری قیسی اول زردآلوها شسته شده و بر روی طبق­ها چیده می­شوند. سپس بسته به اینکه قیسی­ها از نوع قیسی آفتابی یا دودی (تیزآبی) می باشند، به دودخانه و یا مستقیما زیر نور خورشید می­روند. در قیصی دودی یا زرد بعد از اینکه زردآلوها بر روی طبق چیده شدند به دودخانه منتقل می شوند. در دودخانه­ ها دود گوگرد به داخل راهرو ها که طبق ها در آن قرار داده شده اند پمپاژ می شود و در معرض دود گوگرد یا سولفور قرار می­گیرند. سپس طبق ها در زیر نور خورشید گذاشته می شوند که بعد از حدودا 3 روز بافت زردآلوها نرم می­شود، هسته های آنها خارج می­شوند و مجدد زیر نور خورشید قرار می­گیرند تا کاملا رطوبت خود را از دست بدهند. بعد از این مرحله، قیصی ها آماده بسته بندی می­شوند. که در آن محصولات شسته شده و داخل جعبه های 1 کیلویی، 3 کیلویی، 5 کیلویی و 10 کیلویی قرار می­گیرند. لازم به ذکر است که قیسی های آفتابی در هیچ یک از مراحل ذکر شده در معرض دود گوگرد قرار نمی­گیرند.

سایز یا کالیبر قیسی ها

• به قیسی­های درشت اصطلاحا قیسی های جامبو می­گویند. در حالت جامبو حداکثر 80 عدد قیسی در یک کیلوگرم قرار دارد. در ایران قیسی­ های جامبو به قیسی های 3*4 یا 5*7 مشهور هستند. قیسی های 3*4 در بسته های 3 کیلویی و قیسی های 5*7 در بسته های 5 کیلویی بسته­ بندی می­شوند.
• قیسی گرید 1 که در ایران معروف به قیسی های 3*5 می­باشد. که در هر کیلوگرم آن حداکثر 100 عدد قیسی وجود دارد.
• قیسی گرید2 که در ایران معروف به قیس های 4*6 می باشد و در هر کیلو گرم حداکثر 120 عدد قیسی وجود دارد. به این نوع قیسی، قیسی سکه ­ای نیز گفته می­شود.
• قیسی گرید 3 که در هر کیلوگرم آن حداکثر 140 عدد قیصی وجود دارد.

رطوبت مجاز قیسی

قیسی ­های صادراتی حداکثر 25 درصد رطوبت دارند که این بسته به استاندارد های هر کشوری متفاوت می­باشد. اما استانداردی که مورد قبول اکثر کشورها می باشد 18 درصد است. متاسفانه قیسی های بسته بندی شده در بازارهای داخل کشور  ایران رطوبت بالای 40 درصد دارند که این باعث از بین رفتن ویژگی های قیصی می­شود و همچنین برای نگهداری این نوع قیسی از گوگرد بیشتری استفاده می­شود که برای افراد مبتلا به آلرژی خطرناک می ­باشد. همچنین برای مصرف در داخل کشور، به منظور کاهش قیمت رطوبت بالایی در کارگاه سنتی و غیر بهداشتی به قیسی ها اضافه می­شود که اکثریت بازار نیز از این نوع قیسی ها اشباع شده است. قیسی های تولید شده در شرکت بین المللی آفتاب پارلان ارس مطابق استاندارد های روز دنیا و براساس ایزو22000 فراوری می­شوند. رطوبت در قیسی های پارلان حداکثر 20 درصد و میزان گوگرد حداکثر 2000 ppm می باشد که برای همه افراد قابل استفاده می ­باشد.

قیسی و مزایای آن

زردآلو خشک که در دنیای تغذیه و رژیم غذایی سالم به کرات از آن یاد می شود، محصولی است که توصیه می شود به طور مرتب در رژیم غذایی همه افراد از 7 تا 70 سالگی گنجانده شود. این محصول دارای ترکیبات غنی است که با مصرف روزانه و مناسب همیشه می تواند از سلامتی ما محافظت کند. در زیر چند فایده قیسی را آورده ایم:

• هضم غذا را تسهیل می کند و از یبوست جلوگیری می کند.
• باعث تقویت سیستم ایمنی بدن می شود.
• گردش خون را تسریع می کند و به داشتن پوستی سالم تر و صاف تر کمک می کند.
• فواید زیادی برای رشد استخوان و عضلات دارد.
• باعث افزایش تولید خون شده و برای کم خونی مفید است.
• باعث کاهش استرس می شود.
• خستگی بدن را برطرف و تناسب اندام را حفظ می کند.
• برای سردرد مفید است.
• از شب کوری جلوگیری می کند.
• باعث تقویت عضلات قلب میشود.
• سرشار از منیزیم و کلسیم است.
• از ایجاد زخم معده و اثنی عشر جلوگیری می کند.
• به ترمیم قسمت های آسیب دیده کبد کمک می کند.
• تشکیل سنگ در کلیه ها را کاهش می دهد.
• ذهن را باز می کند.
• به دندان ها کمک می کند تا قوی تر و سالم تر شوند.
• اثر محافظتی در برابر سرطان دارد.
• برای بیماری آب مروارید مفید است

توصیه‌ در مورد خرید قیسی تازه وسالم

قیسی از میوه زردآلو به‌دست می‌آید که عمدتا در استان آذربایجان شرقی و خراسان رشد می‌کند. در خرید قیسی اول باید به میزان رطوبت قیسی توجه کرد. استاندارد ميزان رطوبت حداکثر ۲۰ درصد است که بيشتر از این باعث از بین رفتن طعم ارگانیک قیسی می‌شود. همچنین باید نسبت به مراحل فرآوری دانش لازم را داشته باشید زیرا قیسی که به صورت سنتی و به شیوه‌های نادرست فرآوری می‌شود دارای میزان بالایی گوگرد یا سولفید می‌باشد که برای بیماران مبتلا به آسم ‌می‌تواند مضر باشد. معمولا مردم در ایران خرید قیسی را به صورت ماهانه انجام می‌دهند و ترجیح می‌دهند که خرید قیسی خود را از مراكز اصلی فروش این محصول یا از جغرافیای تولید انجام دهند. فروشگاه پارلان این افتخار را دارد که بزرگ‌ترین تولید کننده و صادرکننده قیسی است و همان قیسی‌ با کیفیت صادراتی خود را در فروشگاه خود عرضه و با قیمت بسیار مناسب و عمده در اختیار مشتریان خرد خود می‌گذارد.