انرژی خورشیدی بیشتر برای خشک کردن محصولات کشاورزی استفاده می شود. محصولات غذایی مانند فلفل، ترشیجات، میوه ها و ادویه ها پس از خشک شدن عمر طولانی تری خواهند داشت. خشک کردن رطوبت موجود در این اقلام خوراکی را از بین می برد و همچنین از میکروارگانیسم هایی مانند باکتری ها و قارچ ها جلوگیری می کند. خشک کردن همچنین وزن و حجم محصول را کاهش می دهد و نگهداری و استفاده از آن را آسان می کند. این در نهایت هزینه های ذخیره سازی، بسته بندی و حمل و نقل را کاهش می دهد.
ماده غذایی خشک شده چیست؟
غذاهای خشک خوشمزه، مغذی، سبک وزن، آماده سازی آسان و نگهداری و استفاده از آن نیز آسان است. فضای ذخیره سازی در مقایسه با مقدار مورد نیاز برای قوطی های کنسرو و ظروف فریزر نیز حداقل است.
ارزش غذایی مواد غذایی تحت تأثیر خشک کردن عوض نمی شود. ویتامین A در طول خشک شدن حفظ می شود. با این حال، از آنجایی که ویتامین A به نور حساس است، مواد غذایی حاوی آن باید در مکان های تاریک نگهداری شوند. سبزیجات زرد و سبز تیره مانند فلفل، هویج، کدو حلوایی زمستانه و سیب زمینی شیرین دارای ویتامین A بالایی هستند. ویتامین C با قرار گرفتن در معرض گرما از بین می‌رود، اگرچه پیش‌فرآوری غذاها با آب لیمو، پرتقال یا آناناس باعث افزایش محتوای ویتامین C می‌شود.
انواع روش های خشک کردن مواد غذایی
خشک کردن بر دو نوع مستقیم و غیر مستقیم می باشد. خشک کن های خورشیدی مستقیم محصول را در معرض نور مستقیم قرار می دهند و خشک می شوند در حالی که در خشک کن غیر مستقیم هوا گرم می شود و این هوای گرم از روی ماده عبور می کند تا محصولات خشک شود.
خشک کردن با آفتاب یک شکل ساده از کم آبی است که اساساً هدفی مشابه کم آبی را انجام می دهد. هیچ تجهیزاتی لازم نیست مگر اینکه نور خورشید را به عنوان تجهیزات حساب کنید.
قرن هاست که از خشک کردن آفتاب به عنوان وسیله ای برای خشک کردن غذاها، از بین بردن رطوبت طبیعی غذا استفاده می شود. برخی از مواد غذایی وجود دارند که ممکن است برای اهداف کم آبی به خوبی کار نکنند، اما باید به خاطر داشته باشید که این یک فرآیند قابل دوام است. خشک کردن خورشید فرآیندی است که در زمان های قدیم مورد استفاده قرار می گرفت و هنوز هم می توان از آن استفاده کرد. ممکن است دما، صبر و البته نور آفتاب نیاز داشته باشد و نیازی به خرید تجهیزات یا حتی گرم کردن خانه خود با اجاق ندارد.
مزایا خشک کردن توسط آفتاب:
- صرفه جویی در مصرف انرژی و عدم نیاز به خرید آبگیر
- یک روش “آب زدایی” عالی است
- خشک کردن آفتاب باعث می شود مواد غذایی با سطوح اسیدی کم یا سطوح پروتئین بالا در معرض نفوذ باکتری ها قرار گیرند
از نظر تئوری، خشک کردن آفتاب نسبتا آسان است. با این حال، ممکن است زمان قابل توجهی طول بکشد. حال خشک کردن با هوای گرم رایج ترین روش خشک کردن امروزی است. این روش ساده و موثر برای محصولات صنعتی و غذایی و راه حلی ارزان است. با این حال، این فرآیند می تواند سطح محصول را کاملاً خشک کند و منجر به ترک یا نتیجه ناهمگن شود. همچنین بسته به محصول و دمای مجاز خشک کردن می تواند فرآیند کندی باشد.
خشک کردن به صورت مصنوعی:
خشک کن کابینتی:
سینی های محصولات غذایی در محفظه ای قرار می گیرند که در آن هوای گرم تولید شده از منبع گرمایشی توسط یک فن به گردش در می آید و مواد خشک می شوند. این راه آسان و ارزان تر است و برای خشک کردن سبزیجات و میوه ها در مقیاس کوچک استفاده می شود.
خشک کن تونلی:
خشک کن یک سازه تونل مانند به طول 10 تا 20 متر است که سینی های مواد غذایی در آن قرار می گیرد و هوای گرم در آنها دمیده می شود. سینی ها از یک سر تونل وارد شده و از انتهای دیگر خارج می شوند. همچنین کم آبی میوه ها و سبزیجات بیشتر رایج است.
خشک کن کوره ای:
این خشک کن دارای ساختار دو طبقه است. یک طبقه بالا دارای نوارهای باریکی است که در آن قطعات مواد غذایی قرار می گیرد و گاز داغ تولید شده توسط کوره در طبقه پایین از محصول عبور می کند. محصولاتی مانند تکه های سیب و سیب زمینی خشک می شوند.
مزایای خشک کردن مصنوعی:
- یک روش کنترلی است.
- هر زمان که لازم باشد می توان آن را انجام داد.
- زمان بسیار کوتاهی می برد.
- به یک منطقه کوچک نیاز دارد.
معایب خشک کردن مصنوعی:
- روش پرهزینه است.
- به نیروی کار مهارتی نیاز دارد.
- نیاز به سرمایه گذاری اولیه زیادی دارد.
- هزینه همکاری الزامی است.
هدف از خشک کردن مواد غذایی:
- خشک کردن برای ذخیره سازی آینده محصولات مورد نیاز است.
- محصولات را برای فرآوری مطلوب می کند.
- خشک کردن محصولات را از انواع مختلف حشرات یا آفاتی که باعث آسیب به محصولات می شوند نجات می دهد.
- برای بهبود کیفیت بذر ضروری است.
- برای بهبود ارزش غذایی، مورد نیاز است.
برای مطالعه فوائد بيشتر میوه خشک مطالعه کنید.