چای گل گاو زبان – همچنین به عنوان چای آبی شناخته می شود – دم کرده گیاهی بومی جنوب آسیا است. این گیاه از دم کردن گلبرگ‌های خشک گیاه گل گاو زبان، گیاهی که به‌خاطر رنگ آبی روشن و مشخصش شناخته می‌شود، ساخته می‌شود. چای آبی جدا از اینکه یک رنگ خوراکی طبیعی است، به دلیل خواص دارویی آن به طور گسترده ای مصرف می شود. به عنوان مثال، گزارش شده است که سلامت قلب و مغز را بهبود می بخشد و اثرات ضد دیابتی و ضد سرطانی را ارائه می دهد. در این مقاله به بررسی چای آبی از جمله فواید، مضرات و نحوه تهیه آن می پردازیم.
چای آبی چیست؟
چای آبی یک دم کرده گیاهی است که با گلبرگ های خشک گیاه کلیتوریا ternatea L. که معمولاً به عنوان نخود پروانه ای شناخته می شود، تهیه می شود. این دمنوش اغلب با موادی مانند نعنا، زنجبیل، علف لیمو یا دارچین طعم دار می شود. گل‌های نخود پروانه‌ای از سفید تا آبی تند متغیرند. رنگ آبی به دلیل محتوای بالای آنتوسیانین است – رنگدانه های آنتی اکسیدانی که در سایر میوه ها و سبزیجات آبی و بنفش نیز یافت می شود. پس از دم کشیدن، بسته به PH یا سطح اسیدیته چای، ممکن است رنگ آن به قرمز، بنفش یا سبز تغییر کند. می‌توانید با افزودن آب مقوی، لیمو یا لیموترش، آن را اصلاح کنید. آنتوسیانین ها علاوه بر دادن رنگ آبی متمایز به چای، مسئول خواص دارویی آن نیز هستند. در واقع، به همین دلیل است که از مدت ها قبل در طب آیورودا برای درمان بیماری های متعدد استفاده می شود. همچنین شایان ذکر است که گل نخود پروانه ای به عنوان یک رنگ خوراکی طبیعی و به عنوان گل زینتی در سراسر جهان استفاده می شود.
فواید نوشیدن چای آبی
در اینجا به برخی از محبوب ترین مزایای نوشیدن چای آبی اشاره می کنیم.
1- سرشار از آنتی اکسیدان
آنتی اکسیدان ها ترکیبات مفیدی هستند که مولکول های معروف به رادیکال های آزاد را از بین می برند. رادیکال های آزاد بیش از حد در بدن شما می تواند منجر به استرس اکسیداتیو شود که می تواند باعث شروع بیماری های خاص شود. همانطور که گفته شد، گل گاو زبان سرشار از آنتوسیانین هستند – یعنی دلفینیدین، که تا حد زیادی مسئول رنگ آبی تیره تا بنفش است. آنتوسیانین ها گروهی از آنتی اکسیدان ها هستند. آنها در میوه ها، سبزیجات و گل های خوراکی وجود دارند و اثرات مفیدی در برابر بیماری هایی مانند بیماری قلبی، دیابت و انواع خاصی از سرطان دارند. شواهد همچنین نشان می دهد که دلفینیدین در برابر پراکسیداسیون لیپیدی محافظت می کند – فرآیندی که به غشای سلولی آسیب می رساند، پیری را افزایش می دهد و باعث تشکیل یک ترکیب سرطان زا به نام مالون دی آلدئید (MDA) می شود. علاوه بر این، یک مطالعه کوچک روی 16 مرد که دارای اضافه وزن یا چاق بودند نشان داد که مصرف عصاره گل گاو زبان پس از یک وعده غذایی پرچرب به حفظ سطوح بالای گلوتاتیون پراکسیداز (Gpx) کمک می کند. Gpx یک آنزیم آنتی اکسیدانی است که به کاهش پراکسیداسیون لیپیدی کمک می کند.
2- ارتقا سلامت قلب
نوشیدن چای آبی ممکن است با بهبود فشار خون و سطح کلسترول، سلامت قلب شما را تقویت کند. مطالعات حیوانی نشان می دهد که عصاره گل گاو زبان ممکن است فشار خون را از طریق خاصیت شل کنندگی عروق کاهش دهد – به این معنی که به گشاد شدن رگ های خونی برای افزایش جریان خون کمک می کند. علاوه بر این، دارای اثرات ضد ترومبوتیک است. این به این معنی است که ممکن است از تشکیل لخته های خون، یک عامل خطر برای سکته، جلوگیری کند. مطالعه کوچکی که قبلاً ذکر شد روی 16 مرد دارای اضافه وزن یا چاقی نشان داد که مصرف عصاره گل گاو زبان بعد از یک وعده غذایی پرچرب باعث کاهش تشکیل سلول های چربی و تجمع تری گلیسیرید می شود. این بدان معنی است که عصاره ممکن است غلظت غیرعادی بالای چربی خون را بعد از غذا بهبود بخشد. برای توضیح این اثر، محققان حدس می‌زنند که آنتی‌اکسیدان‌های گل، لیپاز پانکراس را مهار می‌کند، آنزیمی که مسئول تجزیه چربی‌های رژیم غذایی است.
3- خاصیت ضد دیابتی
آنتوسیانین موجود در چای آبی ممکن است به مدیریت سطح قند خون شما کمک کند. برخی تحقیقات نشان می دهد که آنتی اکسیدان های موجود در عصاره گل گاو زبان ممکن است آنزیم های هضم کننده کربوهیدرات مانند آلفا گلوکوزیداز روده، آلفا آمیلاز پانکراس و ساکاراز روده را مهار کنند. این عصاره با مهار آنزیم های گفته شده، هضم و جذب قندها را به تاخیر می اندازد. در مقابل، این منجر به کاهش سطح قند خون و انسولین می شود.
کاهش سطح انسولین خون با خطر کمتر مقاومت به انسولین، اختلال عملکرد رگ های خونی، چاقی و سندرم متابولیک مرتبط است. با این حال، تحقیقات انسانی هنوز در هنگام تجزیه و تحلیل خواص ضد دیابتی چای آبی، یافته های متناقضی دارد. علاوه بر این، توجه داشته باشید که مطالعات انسانی از عصاره گل استفاده می‌کنند و نه چای. از آنجایی که چای بسیار رقیق تر است، بعید است که همان اثرات قابل توجه را داشته باشد.
مزایای دیگر
سایر فواید بالقوه نوشیدن چای آبی عبارتند از:
خواص ضد قارچی و ضد میکروبی: برخی از آنتی اکسیدان های موجود در گل ممکن است خواص ضد قارچی در برابر کنیدیاهای پنی سیلیوم اکسپانسوم و خواص ضد باکتریایی در برابر استرپتوکوک موتانس و استافیلوکوکوس اورئوس داشته باشند.
بهبود سلامت مغز: مطالعات حیوانی نشان می دهد که عصاره نخود پروانه ممکن است حافظه را بهبود بخشد و از کاهش بیشتر حافظه در بیماری آلزایمر جلوگیری کند، اگرچه هیچ تحقیقی این اثرات را در انسان تایید نمی کند.
جایگزینی بدون کافئین: از آنجایی که چای آبی از گل گاو زبان تهیه می شود و نه گیاه کاملیا سیننسیس – منبع کافئین در چای سیاه – یک نوشیدنی بدون کافئین است.
رنگ خوراکی طبیعی: رنگ آبی گل گاو زبان یک جایگزین محبوب برای رنگ های خوراکی آبی مصنوعی است که به دلیل نگرانی های بهداشتی به طور فزاینده ای مورد بی مهری قرار گرفته اند.
در حالی که تحقیقات در مورد فواید چای آبی امیدوارکننده است، اما بیشتر آن به جای چای دم کرده، بر روی عصاره ها و آنتی اکسیدان ها تمرکز دارد. علاوه بر این، کمبود مشهودی در مطالعات انسانی وجود دارد، زیرا بیشتر تحقیقات مربوط به یافته‌های مطالعات آزمایشگاهی و حیوانی است. بنابراین، تحقیقات انسانی بیشتری برای درک بهتر اثرات مفید نوشیدن یک فنجان این چای مورد نیاز است.
عوارض جانبی بالقوه
در حال حاضر هیچ عوارض جانبی از نوشیدن چای آبی گزارش نشده است. با این حال، برخی شواهد حکایتی ادعا می‌کنند که اگر به مقدار زیاد مصرف شود، ممکن است باعث تهوع، معده درد و اسهال شود.
نتیجه گیری
چای آبی یک دمنوش گیاهی است که از خیساندن گل گاو زبان در آب داغ تهیه می شود. محتوای بالای آنتوسیانین آن به چای رنگ آبی روشن و خواص دارویی آن می دهد. اینها ممکن است شامل بهبود سلامت قلب و مغز و خواص ضد دیابتی و مبارزه با سرطان باشد، که به چند مورد اشاره می شود. مصرف چای آبی به طور کلی بی خطر است، اگرچه اگر در مقادیر زیاد مصرف شود ممکن است منجر به ناراحتی گوارشی شود. بنابراین، دفعه بعد که دوست دارید یک فنجان چای داغ یا چای سرد بخورید، چرا به سراغ چای آبی نروید؟