شکلات تلخ طرفداران فراوانی را در میان مردم سراسر جهان دارد و سالانه حجم بالایی از این خوراکی خوشمزه را مصرف میکنند. شکلات انواع گوناگونی دارد و میتواند هر سلیقهای را به خود جلب کند. امروزه انواع شکلاتها به شکلهای گوناگونی پیدا میشوند و شکلات تلخ بخش بزرگی از رژیم غذایی مردم تشکیل میدهد.
با توجه به مصرف بالای شکلات، شما باید تلاش کنید بهترین و سالمترین شکلات را انتخاب و مصرف کنید. خیلیها بر این باورند که شکلات تلخ به این دلیل که قند کمتری دارد گزینهی سالمتری است. جدا از بحث سالمتر بودن، مزهی ویژهی شکلات تلخ هم باعث میشود خیلیها به سراغ آن بروند و آن را به شکلاتهای شیرین ترجیح دهند.
در نوشتهی امروز میخواهیم نگاه دقیقتری به شکلات تلخ بیندازیم و ببینیم چه تأثیری روی سلامتی میگذارد. در ادامه هر آنچه را که باید دربارهی شکلات تلخ بدانید آوردهایم، از فایده و ضررهای آن گرفته تا انواع شکلات تلخ و نکاتی که برای مصرف آن باید بدانید. پس در ادامه با ما همراه باشید.
شکلات چیست؟
شکلات از کاکائو به دست می آید که گیاهی با سطوح بالایی از مواد معدنی و آنتی اکسیدان است. شکلات شیری تجاری حاوی کره کاکائو، شکر، شیر و مقادیر کمی کاکائو است. در مقابل، شکلات تلخ نسبت به شکلات شیری دارای مقادیر بسیار بیشتری کاکائو و قند کمتری است.
هرچه شکلات تلخ کاکائو بیشتر و شکر کمتری داشته باشد، طعم آن تلخ تر است و مقدار کمی از آن یک میان وعده سالم محسوب می شود. طعم آن همچنین آن را به نوع ترجیحی شکلات برای پخت و ذوب برای انواع دسر تبدیل می کند.
معمولاً شکلات تیره حاوی چیزی از حدود ۵۰٪ کاکائو تا ۱۰۰٪ است. اکثر برندها ۷۰، ۸۵ یا ۹۰ درصد کاکائو دارند. به عنوان یک قانون کلی، این شیرینی تلخ باید حداقل ۷۰ درصد کاکائو داشته باشد..
أنواع شکلات تلخ
انواع مختلف شکلات تلخ با درصد مواد جامد کاکائو در نوار متمایز می شوند. آنها به عنوان شیرینی تلخ، نیمه شیرین و شیرین طبقه بندی می شوند.
محتوای کاکائو در تکههای شکلات تلخ تجاری میتواند از ۳۰ درصد برای شکلات تلخ شیرین تا ۸۰ درصد (یا بالاتر) برای تکههای بسیار تیره و تلخ متغیر باشد. نام های نیمه شیرین و تلخ گاهی اوقات در دستور العمل ها جایگزین می شوند. آنها از ۵۰ درصد تا ۶۰ درصد کاکائو متغیر هستند. مقدار بیشتر نشان دهنده تلخی بیشتر است.
درصد های مختلف شکلات
شکلات در تمام اشکالش یکی از پرطرفدارترین غذاها در جهان است. و امروزه، تحقیقات بیشتر و بیشتر نشان میدهد که نوع تلخ آن در صورت مصرف منظم فوایدی برای سلامتی دارد و باعث میشود این خوراکی خوشمزه بیشتر مورد توجه قرار گیرد.
اما با وجود انواع مختلف موجود در بازار آن، تشخیص اینکه چه شکلاتی سالم است و چه چیزی برای خوردن آن مغذی نیست، ممکن است سخت باشد.
شکلات که از دانه های کاکائو درست می شود، زمانی ساخته می شود که این دانه ها به مواد جامد کاکائو تبدیل شوند. کره کاکائو. سپس این شیرینی بر اساس میزان مواد جامد کاکائو و همچنین درصد شکر و سایر مواد تشکیل دهنده آن به دسته های مختلفی تقسیم می شود.
در اینجا به تفکیک هر دسته از آن و فواید سلامتی آن پس از مصرف می پردازیم.
شیرین نشده-85 تا 100%
این شکلات خالص ترین است که حاوی ۸۵ تا ۱۰۰ درصد دانه های کاکائو است. این بهترین درصد شکلات تلخ برای مصرف است، حتی اگر برای اکثر آنها خوردن آن سخت باشد زیرا طعم تلخی دارد.
شکلات شیرین نشده بیشتر برای کالاهای پخته شده مانند کوکی ها استفاده می شود، جایی که طعم شکلاتی شدیدی به ظرفی که در آن ریخته می شود اضافه می کند.
تلخ و شیرین-65 تا 80%
اگرچه این نوع شکلات توسط سازمان غذا و داروی آمریکا لازم است که فقط 35 درصد دانه های کاکائو داشته باشد تا به عنوان تلخ و شیرین طبقه بندی شود، اما معمولا درصد کاکائو شکلات تیره آن از 65 تا 80 درصد است.
این نوع شکلات اغلب برای پخت و پز استفاده می شود (مانند شکلات شیرین نشده)، اما خوردن آن به تنهایی بسیار قابل تحمل است. حداقل مقدار توصیه شده دانه های کاکائو که در شکلات تلخ سالم یافت می شود ۷۰ درصد است، بنابراین این شکلات مناسبی برای میان وعده است.
نیمه شیرین-35 تا 60%
مانند شکلات تلخ، این دسته فقط باید حداقل ۳۵ درصد دانه های کاکائو داشته باشد تا نیمه شیرین در نظر گرفته شود. تفاوت این دو دسته در میزان متوسط دانه های کاکائو و شکر در این شکلات است.
نیمه شیرین معمولاً از حدود ۴۰ تا ۶۰ درصد دانه های کاکائو ساخته می شود و حاوی قند بیشتری نسبت به شکلات تلخ است که مصرف آن را سالم تر می کند اما خوردن آن را شیرین تر (و راحت تر) می کند.
شکلات شیر-10 تا 20%
محبوب ترین نوع شکلات برای مصرف، در عین حال آنی که کمترین فواید تغذیه ای را دارد، شکلات شیری است. این شکل از شکلات مورد نیاز است که حداقل ۱۰ درصد مواد جامد کاکائو و ۱۲ درصد مواد جامد شیر (شیر تغلیظ شده، خامه، شیر خشک، پودر شیر و غیره) داشته باشد تا شکلات شیری در نظر گرفته شود.
شکلات سفید- 0%
شکلات سفید یک دسته دیگر برای این خوراکی شیرین در نظر گرفته می شود، هرچند در واقع شکلاتی نیست. دلیل نامگذاری آن به شکلات این است که کره کاکائو یکی از مواد تشکیل دهنده آن است، اگرچه هیچ اثر دیگری از شکلات در آن وجود ندارد.
برای اینکه شکلات سفید نامیده شود، باید حداقل ۲۰٪ کره کاکائو و ۱۴٪ مواد جامد شیر داشته باشد، بدون اینکه بیشتر از آب نبات از ۵۵٪ شکر تشکیل شود. اغلب اوقات، شکلات سفید با وانیل طعم دار می شود. این آب نبات هیچ ارزش غذایی ندارد.
خواص شکلات تلخ
درمورد خواص و فواید شکلات تلخ گفتهها و گمانههای زیادی وجود دارد و شنیده شدن هر چه بیشتر این گفتهها باعث شده تا خریداران این محصولات هر روز بیشتر و بیشتر شوند. در این بخش از مطلب قرار است به خواصی بپردازیم که با یافتههای علمی و آزمایشگاهی تطابق دارند.
در ترکیبات شکلات تلخ مادهای وجود دارد به نام فلاوانول که باعث تولید شدن ترکیب دیگری به نام نوتریک اکسید در بدن میشود. حضور نوتریک اکسید در بدن ما باعث برقرار شدن آرامش در رگها و عروق ما میشود. این موضوع باعث کاهش تنش در بدن ما، کاهش فشار خون و کاهش اضطراب میشود. البته این اتفاق به شکلی معجزهآسا واقع نمیشود، بلکه به معنای این است که یکی از اثرات مصرف شکلات تلخ به میزان مناسب در طولانی مدت باعث میشود که شما به آرامشی نسبی دست پیدا کنید که ناشی از تولید نوتریک اسید در بدنتان است.
از سوی دیگر مصرف شکلات تلخ میتواند باعث تنظیم شدن انواع مختلف کلسترول در خون میشود، فشار خون و همچنین قند خون را کاهش میدهد و به علاوه دیوارههای داخلی رگهای خونی را از رسوبات پاکسازی میکند و به این شکل عبور خون در رگها را تسهیل کرده و از بروز حملات قلبی نیز جلوگیری میکند. این سه موضوع به همراهی یکدیگر به بهبود عملکرد قلب و خونرسانی در بدن کمک میکند. به این دلایل است که خواص شکلات تلخ برای قلب شهرهی عام و خاص است.
اشاره به این نکته ضرورت دارد که شکلات تلخ یک دارو نیست و خواص درمانی ندارد. اگر به بیماریهای قلبی و عروقی ابتلا دارید یا در دوران حساس بارداری به سر میبرید، پیش از مصرف کردن هر نوع مادهی غذایی که بر روی فشار خون تاثیرگذار است حتما با پزشک خود مشورت کنید.
شکلات تلخ حاوی ترکیبات زیستفعال گیاهی است که میتوانند از آسیب دیدن پوست در برابر عوامل مخرب (مثلا اشعههای مخرب نور خورشید یا رادیکالهای آزادی که مسبب تخریب، تغییر شکل و سرطانی شدن سلولها هستند) جلوگیری کنند. مثلا همان ترکیب فلاوانولی که پیشتر از آن صحبت کردیم، میتواند بخشی از محافظت از سلولهای سطح پوست در برابر اشعههای مضر را بر عهده بگیرد، خونرسانی به سلولهای پوست را بهتر کند و رطوبت پوست را نیز متناسب با شرایط بهبود ببخشد.
استفاده کردن به شکل متعادل، معقول و هدفمند از شکلات تلخ میتواند تاثیرات مثبتی بر روند کاهش وزن داشته باشد. اگر در مسیر کاهش وزن اصولی هستید، در این بخش از پست قرار است که کمی درمورد این تاثیر صحبت کنیم.
شکلات تلخ برای لاغری
یکی از تاثیرات شکلات تلخ بر روی بدن ما شدت بخشیدن حساسیت سلولها به انسولین است. به طور ساده به این معنی است که سلولهای ما برای این که مواد مورد نیاز خود را از خون دریافت کنند، باید نسبت به انسولین حساس باشند. چرا که انسولین قند را از خون جمعآوری میکند و از راههای خاصی به سلولها میرساند. اگر سلول نتواند انسولین را به خود راه بدهد، بیغذا و گرسنه باقی میماند و همچنین قند خون هم بیجهت افزایش مییاید.
شکلات تلخ میتواند بر این موضوع تاثیرگذار باشد و باعث شود در طول روز با افت ناگهانی قند خون مواجه نشوید و ناگهان به صرافت مصرف خوراکیهای پر از کربوهیدرات یا قند نیافتید. به این شکل از شما در برابر ولع و اشتهای کاذب محافظت میکند. این موضوع باعث میشود کالری ورودی شما بیدلیل بالا نرود و دچار افزایش وزن و چاقی نشوید.
از طرف دیگر، خوردن شکلات تلخ میتواند باعث ترشح هورمون سیری شود. به همین علت بهترین زمان برای مصرف شکلات تلخ ده تا بیست دقیقه بعد از صرف وعدههای غذایی اصلی مثل نهار است. به این شکل شما به ترشح هورمون سیری در بدن کمک میکنید و تا مدت طولانیتری از خوردن تنقلات اجتناب خواهید کرد.
در واقع شکلات تلخ به خودی خود شما را به لاغری نزدیک نمیکند، بلکه با تنظیم حساسیت بدن به انسولین، ترشح شدن هورمون سیری گرلین، تنظیم قند و فشار خون و کمک به کنترل ولع و اشتهای کاذب به شما کمک میکند تا به سمت لاغری حرکت کنید.
البته صمیمانه توصیه میکنیم که در مصرف هر نوع مادهی غذایی تعادل و جانب احتیاط را در پیش بگیرید تا گرفتار مسائلی نشوید که در اثر سومصرف پدید میآیند. یکی از مضرات ناشی از استفادهی بیش از حد از شکلات تلخ در طول روز این است که فرد با کاهش ناگهانی قند و فشار خون مواجه میشود. سردرد، سرگیجه و تهوع هم میتواند از عوارض همین موضوع باشد و فرد برای انجام کارهای روزانهی خود احساس ناتوانی موقتی پیدا میکند.
عوارض شکلات تلخ
عوارض سوء اصلی
باعث اضافه وزن و امراض قلبی میشود: تنها 30 گرم شکلات تلخ حاوی 9 گرم چربی، 5 گرم چربی اشباع شده، 13 گرم قند و 159 کالری است. چربی اشباع شده میتواند کلسترول خون شما را بالا ببرد و این موضوع شما را در معرض خطر سکته مغزی و امراض قلبی قرار میدهد. در شکلات، قند افزوده شده هیچ ارزش غذایی ندارد و میتواند باعث امراض قلبی و اضافه وزن شود.
باعث تشویش میشود: وجود میزان بسیار زیاد کافئین در شکلات تلخ باعث اختلالات نگرانی و اضطراب شدید میشود.
بدتر شدن دیابت: مشاهده شده است که شکلات تلخ میتواند میزان قند خون را بالا ببرد و همچنین میتواند باعث مختل کردن کنترل میزان قند خون برای افراد دیابتی شود.
اسهال شدید و بروز سندرم روده تحریکپذیر: زمانی که مصرف شکلات تلخ بسیار زیاد باشد، کافئین موجود در شکلات تلخ میتواند باعث اسهال شدید شود. همچنین مصرف زیاد این خوراکی باعث حساسیت بیش از حد رودهها خواهد شد.
ریفلاکس دستگاه گوارش: شکلات سیاه میتواند دریچه مری(لوله غذا) از عملکرد درست باز دارد که باعث میشود که محتویات معده به راه هوایی یا لوله غذا برگردد و این موضوع باعث رفلکس شدید میشود.
سردردهای میگرنی: در افراد مبتلا به میگرن، مصرف شکلات تلخ میتواند تحریککننده سردردشان شود.
پیچیده کردن عمل جراحی: در طول یک عمل جراحی، شکلات تلخ میتواند کنترل قند خون را مختل کند. دو هفته قبل از عمل جراحیتان شکلات تلخ نخورید.
باعث بینظمی و تپش قلب میشود: شکلات تلخ میتواند ضربان قلب را افزایش داده یا باعث ضربان نامنظم و حتی بد قلب شود.
عوارض کافئینی
علاوه بر عوارض اصلی که در بالا نشان داده شد، بعضی دیگر از عوارض شکلات تلخ این موارد هستند: کافئین و دیگر موارد شیمیایی وابسته به آن در کاکائو یافت شده است. عوارض مشتقات کافئین میتواند باعث افزایش ادرار، عصبی بودن، ضربان تند قلب و بیخوابی شود. سختی دفع، یبوست مزاج، صداهای معده، دل به هم خوردگی، واکنشهای پوستی از عوارض دیگری هستند که کافئین باعث آنها میشود. از سوی دیگر مصرف قند اضافه می تواند شما را روانه دندانپزشک کند../